Bản tin thuế

1. Thông tư 99/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính về chế độ kế toán có hiệu lực từ ngày 01/01/2026

Ngày 27/10/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 99/2025/TT-BTC (“Thông tư 99”) hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp, thay thế Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính về chế độ kế toán doanh nghiệp và các thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 200; và Thông tư 195/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 hướng dẫn kế toán cho đơn vị chủ đầu tư. Thông tư này áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế tại Việt Nam, bao gồm các công ty mẹ, tổng công ty, các đơn vị trực thuộc, nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán và quản lý.

Một số điểm mới đáng chú ý của Thông tư 99 so với Thông tư 200:

1.1 Thay đổi tài khoản kế toán

• Đổi tên một số Tài khoản: 155 – Sản phẩm (trước “Thành phẩm”); 242 – Chi phí chờ phân bổ (trước “Chi phí trả trước”); 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình (trước “Cổ phiếu quỹ”)…
• Thêm TK 215 – Tài sản sinh học, Thông tư 99 còn mở chi tiết các tài khoản 2151 (Súc vật nuôi định kỳ), 21511/21512 (chưa trưởng thành/đạt giai đoạn trưởng thành), 21521/21522 (nguyên giá/giá trị khấu hao lũy kế) và 2152–2153 cho cây trồng, sản phẩm một lần…
• TK 821 tách cho Thuế tối thiểu toàn cầu: ngoài 8211 (thuế TNDN) và 8212 (thuế TNDN hoãn lại), Thông tư 99 mở thêm cấp chi tiết dưới 8211: 82111 – Chi phí thuế TNDN hiện hành theo Luật TNDN và 82112 – Chi phí thuế TNDN bổ sung theo quy định về Thuế tối thiểu toàn cầu (15%)

1.2 Thay đổi trên Báo cáo tài chính

Đổi tên “Bảng cân đối kế toán” thành “Báo cáo tình hình tài chính”.

Các chỉ tiêu mới trên Báo cáo tình hình tài chính (và thay đổi mã số một số chỉ tiêu):

• Tài sản sinh học (Ngắn hạn – mã số 150, Dài hạn – mã số 230), chi tiết theo: Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ, Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần, Dự phòng tổn thất tài sản sinh học
• Dự phòng đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn ngắn hạn (mã số 124), Đầu tư ngắn hạn khác (mã số 125), Dự phòng tổn thất các khoản đầu tư ngắn hạn khác (mã số 126)
• Phải trả cổ tức, lợi nhuận (mã số 313)
• Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước dài hạn (mã số 333), v.v…

Một số chỉ tiêu bị loại bỏ khỏi Báo cáo tình hình tài chính: Phải thu về cho vay, Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, nguồn kinh phí và quỹ khác…

Bổ sung chỉ tiêu: “Lãi/lỗ của hoạt động bán, thanh lý bất động sản đầu tư” (mã số 21) trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.

1.3 Bổ sung quy định mới về đơn vị tiền tệ trong kế toán

Tại Thông tư 200 trước đây chỉ cho phép sử dụng VND hoặc ngoại tệ nếu được chấp thuận.

Tại Điều 4, 5, 6 của Thông tư 99 đã quy định rõ cách xác định, thay đổi và chuyển đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán, chi tiết:

• Khi doanh nghiệp được phép dùng ngoại tệ làm đơn vị kế toán, phải đáp ứng các điều kiện về doanh thu – chi phí – huy động vốn.
• Nếu thay đổi đơn vị tiền tệ (VD: từ USD sang VND), phải thực hiện tại đầu niên độ kế toán, và dùng tỷ giá chuyển khoản trung bình của ngân hàng thường giao dịch.
• Báo cáo tài chính vẫn bắt buộc nộp bằng Đồng Việt Nam, kể cả khi kế toán ghi sổ bằng ngoại tệ.

1.4 Thông tư 99 quy định rất chi tiết cách phân tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn, nợ phải trả ngắn hạn và nợ phải trả dài hạn trên Báo cáo tình hình tài chính

1.5 Bổ sung quy định mới về chuyển đổi BCTC được lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam, doanh nghiệp phải quy đổi các chỉ tiêu của Báo cáo tài chính theo nguyên tắc sau:

• Tài sản và nợ phải trả: theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch
• Vốn chủ sở hữu (vốn góp của chủ sở hữu, thặng dư vốn, …): tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày góp vốn.
• Chênh lệch đánh giá lại tài sản: theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày đánh giá
• Các khoản mục thuộc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch. Trường hợp tỷ giá bình quân kỳ kế toán xấp xỉ với tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch (chênh lệch không vượt quá biên độ) thì có thể áp dụng theo tỷ giá bình quân kỳ kế toán (nếu lựa chọn)…

1.6 Một số nguyên tắc kế toán

• Khi ghi Có TK Phải thu hoặc Nợ TK Phải trả, cho phép kế toán lựa chọn giữa tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá ghi sổ
• Nguyên tắc đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ: Đánh giá lại số dư tất cả các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán (riêng số dư các khoản tiền gửi không kỳ hạn bằng ngoại tệ, phải đánh giá lại theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp mở tài khoản tiền gửi; không thực hiện đánh giá lại đối với một phần hoặc toàn bộ giá trị nợ phải thu có gốc ngoại tệ đã được trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi)
• Bổ sung nguyên tắc vốn hóa chi phí xây dựng cơ bản dở dang: Chỉ những chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư XDCB TSCĐ, BĐSĐT (là những chi phí cần thiết và không thể tránh được khi thực hiện hoạt động đầu tư XDCB) và quá trình đầu tư xây dựng tài sản dở dang không bị gián đoạn một cách bất thường do chậm triển khai hoặc chậm tiến độ so với thời gian xây dựng dự kiến,… mới được vốn hóa vào giá trị của TSCĐ, BĐSĐT…; không vốn hóa các khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái vào giá trị tài sản dở dang…

(Quý Công ty nên tham khảo toàn văn Thông tư 99 để đảm bảo tuân thủ chi tiết)

2. Công văn 1806/DAN-QLDN2 ngày 10 tháng 10 năm 2025 của Thuế Thành phố Đà Nẵng về hướng dẫn khai thuế TNCN đối với phần thưởng của nhân viên Sàn môi giới bất động sản độc lập

Trường hợp nhân viên nhận các khoản thưởng là cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đã được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản, không phải là người lao động của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản và không phải là người lao động của Công ty thì thực hiện đăng ký thuế và được cơ quan thuế cấp mã số thuế trước khi bắt đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc có phát sinh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước theo quy định tại Điều 30 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 của Quốc hội thì khi trao thưởng: Công ty có trách nhiệm khai

thuế thay và nộp thuế thay cho cá nhân theo quy định tại điểm đ khoản 5 Điều 7 Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2022 với mức tỷ lệ % trên doanh thu tính thuế thuế GTGT là 5% và thuế TNCN là 2% theo Phụ lục I Danh mục ngành nghề tính thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (ban hành kèm theo Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 01 tháng 6 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Tài chính).

Trường hợp Công ty trao thưởng cho cá nhân là người lao động thuộc sàn môi giới bất động sản, không phải là người lao động của Công ty, cá nhân này không phải là hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thì khi thực hiện chi trả các khoản thưởng là hiện vật hoặc hiện kim (theo chính sách thưởng cho đại lý, nhân viên kinh doanh của Sàn môi giới Bất động sản) theo quy định tại điểm c, điểm e khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính, Công ty có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% đối với thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên trước khi trả cho cá nhân theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ

Tài chính.

3. Công văn 4500/CT-CS ngày 17 tháng 10 năm 2025 của Cục Thuế về chính sách thuế giá trị gia tăng (“GTGT”)

Không tính vào giá tính thuế GTGT đối với các khoản thu (trong đó có tiền thưởng) không liên quan đến bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ của cơ sở kinh doanh. Theo đó, trường hợp xác định khoản tiền thưởng không liên quan đến bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ thì không thuộc đối tượng phải tính thuế GTGT và không phải lập hóa đơn.

4. Công văn 4554/CT-CS ngày 21 tháng 10 năm 2025 của Cục Thuế về việc hoàn thuế theo Hiệp định tránh đánh thức hai lần giữa Việt Nam và Pháp (“Hiệp định thuế”) đối với thu nhập từ lãi tiền vay trả cho Ngân hàng của Pháp

Hiệp định thuế giữa Việt Nam và Pháp không có điều khoản quy định về thu nhập từ lãi tiền vay. Thu nhập từ lãi tiền vay của Ngân hàng thuộc nước Pháp không phải là thu nhập khác theo quy định tại Điều 20 của Hiệp định thuế giữa Việt Nam và Pháp. Do đó, không có cơ sở để xem xét miễn thuế đối với thu nhập từ lãi tiền vay của Ngân hàng thuộc nước Pháp theo quy định của Hiệp định thuế Việt Nam Pháp, hay thu nhập từ lãi tiền vay của Ngân hàng này phải chịu thuế TNDN tại Việt Nam theo quy định của pháp luật thuế Việt Nam.

5. Công văn 3496/CTH-QLDN3 ngày 21 tháng 10 năm 2025 của Thuế Thành phố Cần Thơ về thời điểm xuất hóa đơn GTGT

Trường hợp Công ty có hàng hóa được thông quan vào ngày Thứ Sáu, thì “ngày làm việc tiếp theo” sẽ là ngày Thứ Hai của tuần kế tiếp. Do đó, Công ty lập hóa đơn xuất khẩu hàng hóa vào ngày Thứ Hai tuần sau sẽ đúng quy định.

6. Công văn 4613/CT-CS ngày 22 tháng 10 năm 2025 của Cục Thuế về chính sách quản lý thuế đối với cá nhân có doanh thu dưới 100 triệu đồng

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống (từ ngày 01/01/2026 là 200 triệu đồng trở xuống) thì thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế theo quy định. Việc khai và nộp hồ sơ khai thuế được quy định tại Điều 11 và Điều 13 Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 01/6/2021 của Bộ Tài chính.

7. Công văn 771/SLA-QLDN ngày 23 tháng 10 năm 2025 của Thuế Tỉnh Sơn La hướng dẫn việc xuất hóa đơn và kê khai thuế GTGT khi trả lại hàng hóa

Năm 2024, Công ty có nhập phân bón về để kinh doanh (mặt hàng phân bón thuộc đối tượng không chịu thuế).

Đến tháng 09/2025 (theo quy định tại Luật thuế GTGT 48/2024/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, mặt hàng phân bón có thuế suất thuế GTGT 5%), Công ty có thỏa thuận trả lại hàng cho người bán và các bên có thỏa thuận về việc người mua lập hóa đơn khi trả lại hàng hóa thì Công ty lập hóa đơn điện tử giao cho người bán. Mặt hàng phân bón mà Công ty xuất trả lại thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT khi lập hóa đơn.

Công ty thực hiện kê khai hóa đơn trả lại hàng trên tờ khai thuế GTGT kỳ kê khai thuế tháng 9/2025.

8. Công văn 4696/CT-CS ngày 27 tháng 10 năm 2025 của Cục Thuế về chính sách thuế

Trường hợp cơ sở kinh doanh nhận các khoản thu hộ, các khoản thù lao từ cơ quan nhà nước, không liên quan đến bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ của cơ sở kinh doanh thì giá tính thuế giá trị gia tăng của hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không bao gồm các khoản thu hộ, các khoản thù lao từ cơ quan nhà nước do thực hiện hoạt động thu hộ, chi hộ các cơ quan nhà nước và không phải lập hóa đơn.

9. Công văn 3976/NBI-QLDN1 ngày 27 tháng 10 năm 2025 của Thuế Tỉnh Ninh Bình về xử lý tài liệu bị hư hỏng do ảnh hưởng của bão

Trường hợp tài liệu kế toán của Công ty bị hư hỏng do bị ảnh hưởng của cơn bão gây ra thì khi phát hiện tài liệu kế toán bị hủy hoại, Công ty phải thực hiện kiểm tra, xác định và lập biên bản về số lượng, hiện trạng cũng như nguyên nhân tài liệu kế toán bị hủy hoại, đồng thời thông báo cho tổ chức, cá nhân có liên quan cũng như thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Công ty phải thực hiện tổ chức phục hồi lại tài liệu kế toán bị hư hỏng và liên hệ với các tổ chức, cá nhân có giao dịch tài liệu, số liệu kế toán để được sao chụp hoặc xác nhận lại tài liệu,…

10. Công văn 3974/NBI-QLDN1 ngày 27 tháng 10 năm 2025 của Thuế Tỉnh Ninh Bình về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (“TNDN”)

Ngày 01/10/2025 Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp ngày 14 tháng 6 năm 2025 có hiệu lực thì dự án đầu tư của Công ty tiếp tục được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật

về thuế thu nhập doanh nghiệp tại thời điểm cấp phép hoặc cấp Giấy chứng nhận đầu tư hoặc được phép đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Trường hợp dự án của Công ty đáp ứng điều kiện ưu đãi thuế theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp ngày 14 tháng 6 năm 2025 thì Công ty được quyền lựa chọn hưởng ưu đãi về thuế suất và về thời gian miễn thuế, giảm thuế theo quy định của pháp luật tại thời điểm cấp phép, cấp Giấy chứng nhận đầu tư, được phép đầu tư hoặc theo quy định của Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp ngày 14 tháng 6 năm 2025 cho thời gian còn lại.